دومین نشست از سلسله نشست‌های «بررسی تحلیلی الگوی مرکز نقشه‌های پیشرفت ستاد پیشرفت جامع منطقه‌ای ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره)، با محوریت بررسی تحلیلی کتاب «نشاء پیشرفت» به همت اندیشکده عصر پیشرفت و مجموعه دانش‌بنیان همپا برگزار شد.
این نشست با حضور «سید اویس میراسماعیلی»، ارائه دهنده و مؤلف کتاب، دکتر «سعید نوری نشاط»، پژوهشگر و تسهیلگر اجتماعی، آقای «هادی فلاحی»، معاون سابق نهاد پیشرفت بنیاد علوی، و حضور مجازی دکتر «میثم ظهوریان»، معاون بنیاد کرامت رضوی، و همچنین با حضور جمعی از فعالین پیشرفت منطقه‌ای کشور در «بنیاد ایران آینده» برگزار شد.
در ابتدای نشست، سید اویس میراسماعیلی به شرح کلی «نشاء پیشرفت» پرداخت و ضمن تعریف حلقه میانی، به ارتباط حلقه‌های میانی و پیشرفت منطقه‌ای اشاره کرد.
ذهنیت مشترک: اصلی مهم در موفقیت حلقه های میانی
در ادامه جلسه دکتر سعید نوری نشاط با شرح کوتاهی از فعالیت‌ها و تجربه‌هایشان در ایران و مالزی به تعریفی از «میانی» پرداختند. ایشان میانی را کسی معرفی کردند که کارش همسان‌سازی ذهنیت آدم‌ها از فضا و زمان نسبی است. پس از تعریف خودشان از بحث میانی به مقایسه کلی از نقش‌های کتاب نشاء پیشرفت و نقش‌هایی که «بیلبین» تدوین کرده پرداختند.
نقد دیگر ایشان به کتاب عدم دقیق بودن زمان و مکان نمونه های موردی در کتاب است. ایشان در پایان بخش اول صحبت ها، دو نکته را به صورت کلی بیان کردند: ۱- تشکر از نویسنده کتاب که به این دغدغه پرداخته است. ۲- توصیه به مطالعه و برداشت از نقش‌هایی که بیلیبین در کتابش آورده است.
در بخش دوم گفتگو، دکتر نوری نشاط در زمینه ذهنیت مشترک صحبت کرد: اگر می‌خواهید در سرخس اتفاقی بیفتد باید ذهنیت مشترک به وجود بیاید. آدم‌ها ذهن مشترک پیدا کنند. با یک ذهن نامشترک، حلقه میانی نمی‌تواند در منطقه کاری کند. ایشان وظیفه اصلی حلقه میانی را گفتگو با مردم برای ایجاد یک ذهنیت مشترک دانست.
پیشنهاد چند شایشگی
آقای هادی فلاحی، به عنوان منتقد بعدی، ابتدا نقدی به روند برگزاری جلسات داشتند و عنوان کردند که جدا نقد کردن کتاب نشاء پیشرفت صحیح نیست و باید منظومه پیشرفت منطقه‌ای در کنار هم دیده و نقد شود. ایشان معتقد بود که اگر در باب یکی از تجربه‌های میدانی الگوی پیشرفت منطقه‌ای نقد و گفتگو صورت بگیرد مفیدتر از نقد کتاب‌هاست.
در زمینه تعریف حلقه میانی ایشان معتقد بود که تعریف رهبری از حلقه میانی سخت‌گیرانه نیست اما در نشاء پیشرفت برداشت آزادی از بیانات رهبری اتفاق افتاده و رهبری احتمالاً گروه‌های جهادی و بسیجی فعلی را نیز حلقه میانی می‌دانند. ایشان شاخص‌هایی مانند خودباوری به خود و مردم، ریسک‌پذیری و تحمل ابهام، یادگیرندگی و درک چند بعدی و میان‌رشته‌ای را برای تکمیل نشاء پیشرفت پیشنهاد دادند.
ایشان پیشنهاد تلفیق برخی از انتظارات و اولویت‌بندی همه انتظارات را دادند به این صورت که گروه بتواند وظایف خود را به صورت مشخص و واضح در زمینه پیشرفت منطقه‌ای بداند. در پایان نیز از طرف ایشان پیشنهاد شد که پژوهش انجام گرفته بر روی بیانات امام و رهبری، با پژوهش بر روی قرآن و نهج البلاغه و دیگر منابع دینی تکمیل شود.
هویت، مهمترین خلأ جریان فعال در حوزه پیشرفت و رفع محرومیت
منتقد بعدی، دکتر ظهوریان بود که به صورت ویدئوکنفرانس در جلسه حاضر شد. ایشان در ابتدا نقدی به منزوی شدن برخی از ادبیات موجود در خود کتاب داشتند و سپس به دغدغه نفی حاکمیت در کتاب پرداختند. ایشان معتقد بودند: ما نباید با ادبیات مردمی بودن، نفی دخالت و حضور حاکمیت را داشته باشیم. ایشان افزودند که مداخله‌ای که حاکمیت دارد باید پلکانی کاهش پیدا کند.
دکتر ظهوریان در ادامه مهمترین خلأ گفتمانی در زمینه‌های پیشرفت و رفع محرومیت را عدم توجه به عنصر هویت است. ایشان معتقد بودند که: «در پروژه‌های محرومیت‌زدایی اگر هویت، بخصوص هویت محلی مدنظر قرار نگیرد، در صورت موفقیت پروژه نیز نهایتاً فرد را از محرومیت خارج می‌کند و او نیز از منطقه می‌رود». ایشان در پایان، پیشنهاد به ساخت موفق‌های کوچک در منطقه را دادند.
آقای میراسماعیلی در بخش دوم سخنانشان پاسخ‌هایی کوتاه به برخی از ابهامات دادند. ایشان در پاسخ به ابهام تصدی گری زیاد حلقه میانی افزودند که: مهمترین نقش حلقه‌های میانی آماده‌سازی است و اصلاً متصدی همه امور نیست. حلقه میانی باید بقیه را درگیر کند.
ایشان معنای استقلال حلقه میانی را استقلال مطلق ندانسته و این بند را برای جلوگیری از، از هم پاشیدگی حلقه میانی، مهم دانستند. آقای میراسماعیلی در ادامه به همراهی شبکه کنشگران و گروه‌های منطقه با حلقه میانی اشاره کردند.
در پایان جلسه چند تن از حضار درباره موضوع نشست و همچنین نقطه نظرات مطرح شده نکاتشان را گفتند و جمع‌بندی نهایی توسط مؤلف کتاب انجام شد.
